Samen zingen en leren in Paradiso

Paradiso en de Openbare Bibliotheek Amsterdam organiseren samen het programma Zing Nederlands Met Me. Mensen die Nederlands leren kunnen onder begeleiding van een voorzanger meezingen met een veelzijdige en uitdagende selectie Nederlandstalige liedjes.

Het programma Zing Nederlands Met Me is jaren geleden door Paradiso ontwikkeld op basis van een project van een Brussels concertpodium. Nadat het even stil had gelegen in de coronaperiode heeft Paradiso het project samen met de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) nieuw leven ingeblazen. Drie keer per jaar kunnen mensen die Nederlands leren spreken meezingen met liedjes van Nederlandse artiesten, onder begeleiding van een voorzanger en muzikant. “Paradiso is goed in het samenstellen van een cultureel programma, maar het bereiken van deze doelgroep gaat ons minder makkelijk af,” vertelt Sanne Lohof, programmeur bij Paradiso. “Daarom hebben we voor deze edities de handen ineen geslagen met de OBA. We vullen elkaar goed aan.”

"We kiezen niet voor de makkelijke weg: we selecteren ook een snel rapnummer of een poëtisch lied"

Caroline Dest is al meer dan drie jaar een van de voorzangers. Als professioneel zangeres en cabaretier met ervaring in het onderwijs is de rol haar op het lijf geschreven. In ongeveer een uur zingt ze samen met de groep zes Nederlandstalige liedjes. “Voordat we een liedje zingen kijken we een stukje van de videoclip of hebben we het over opvallende dingen in de tekst. Ouderwets of poëtisch taalgebruik leggen we bijvoorbeeld een beetje uit. Maar ik probeer dat zo kort mogelijk te houden: mensen komen om te zingen.”

Caroline Dest is zanger en cabaretier

Geen kinderliedjes

De producent van 'Zing Nederlands met me', Anneriek Bekhuis, kiest voor elke editie een thema en zoekt daar liedjes bij. Omdat er verschillende generaties op de zangmiddag afkomen is de liedselectie veelzijdig, van Frans Halsema tot Snelle. Voorzanger Dest: “De liedjes moeten niet allemaal ingewikkeld zijn, zowel wat betreft tekst als ritme en zangmelodie. Maar we kiezen ook niet voor de makkelijke weg: we selecteren soms ook een snel rapnummer of een poëtisch lied van Maarten van Roozendaal.”

Programmeur Sanne Lohof beaamt dat. “Veel liedjes die we uitkiezen zijn best moeilijk. We willen de deelnemers uitdagen, serieus nemen. We zullen nooit kinderlijke muziek selecteren. De deelnemers zijn (jong)volwassenen en zo behandelen we hen ook. Bovendien kan het een geruststelling zijn als je als beginnend spreker merkt dat ook voor Nederlanders de taal niet altijd eenduidig is. Toch letten we op dat we het niet te bont maken. Een beetje poëtisch kan best, maar bij een nummer van bijvoorbeeld Spinvis moeten we veel uitleggen. We willen samen zingen, geen groepsdiscussie voeren.”

Mensen hebben zich bovendien vaak voorbereid op de liedjes, vertelt Dest. “Ze krijgen een boekje van tevoren, het ligt ook bij de ingang. De meesten hebben op voorhand geoefend met hun taalmaatje, groepsbegeleider of docent.”

Vrolijkheid motiveert

Je zou kunnen denken dat mensen die Nederlands aan het leren zijn, verlegen of afwachtend kunnen zijn, maar die ervaring heeft Dest helemaal niet. “De zaal blijft nooit stil,” zegt ze, “Ik voel helemaal geen barrière bij de mensen om mee te doen. Omdat we het met een grote groep doen, voelt het voor deelnemers juist vreemd om niet mee te zingen.”

Sanne Lohof: “Een taal leren is moeilijk en kan heel frustrerend zijn, zeker een gecompliceerde taal als Nederlands. Het kan enorm motiveren als je dat doet met een leuke activiteit, iets wat je vrolijk maakt. En de vrolijkheid is heel groot bij het evenement.”

Dest is het daarmee eens: “Iedereen is zo enthousiast, het uur is om voor je erg in hebt. Zoveel verschillende mensen met verschillende achtergronden voor een moment bij elkaar brengen is geweldig. Ik hoop dat ik dit op mijn oude dag nog doe, dan sta ik met mijn rollator op het podium,” lacht ze.

Maatwerk

Toen Paradiso in 2015 begon met Zing Nederlands Met Me kreeg het project navolging in andere gemeentes. Ook nu het project opnieuw is opgestart ontvangen de organisatoren berichten van bibliotheken en concertzalen elders in het land. “Ze willen hier ook mee aan de slag, dat juichen wij toe,” zegt Lohof. “Het is voor ons geen kernactiviteit en we hebben er nooit subsidie voor ontvangen.” Ondanks haar enthousiasme waarschuwt Lohof geïnteresseerden ook: “Weet waar je aan begint. Het is niet makkelijk om een goede voorzanger te vinden die kan omgaan met een grote groep en tegelijkertijd een omgeving kan creëren die veilig voelt.” Ze benadrukt hoe belangrijk maatwerk is: “Bibliotheken vragen ons of ze onze liedboekjes kunnen kopiëren. Dat raad ik af: maak het van jezelf en kies muziek die past bij jouw doelgroep, regio en moment.”

Sanne Lohof
Samensteller Paradiso

sanne@paradiso.nl

De volgende editie van 'Zing Nederlands met me' vindt plaats op dinsdag 31 oktober in het OBA Theater aan de Oosterdokskade in Amsterdam. Aanmelden is gratis.

Beeld: ©Niels Vinck
Deelnemers zingen samen met voorzanger Caroline Dest in de grote zaal van Paradiso op 25 juni 2023